Hasta Bakım
Hasta bakımı ve değerlendirme, çiftlerin kadın doğum uzmanıyla infertiliteye yol açan nedenlerin ayrıntılı olarak görüşülmesi ile başlar. İnfertilite süresi, varsa daha önceki gebelikler, uygulanmış olan tedaviler, operasyonlar (laparoskopi, laparotomi vs), adet düzeni, ilk adet görme yaşı, ağrılı adet görme, meme başından süt gibi beyaz sıvı gelmesi, ilaç kullanım durumu, bugüne kadar kullanılan korunma yöntemleri, geçirilmiş enfeksiyonlar (tüberküloz, hepatit vs), alışkanlıklar (alkol, sigara vs) değerlendirilir. Daha önceden yapılmış kan tetkik sonuçları, çekilmiş olan filmler, ameliyat raporları ve kullanılan ilaçlara ait reçetelerin getirilmesi, değerlendirmelerin kısa zamanda sonuçlandırılması açısından yararlı olacaktır.
Kadının değerlendirilmesinde genel muayene ve üreme organlarına yönelik muayene büyük önem taşır. Bu muayenede infertilitenin nedeninin saptanması yönünden ipucu teşkil edebilecek bulgular saptanabilir.
Muayene sadece üreme organlarının değil tüm vücudun değerlendirilmesine yönelik olarak yapılır. Bazı hormonal hastalıklar (şeker hastalığı ve tiroid bezi hastalıkları gibi) üreme organlarının fonksiyonunu yakından etkilemektedir. Benzer şekilde üreme organlarındaki bazı bozukluklar tüm vücuda yönelik bulgular oluşturabilmektedir (kullanmada artış gibi). Muayenede saptanacak olan ek rahatsızlıklar tedavi öncesinde çözüme ulaştırılmalıdır. Kadında mevcut olabilecek mikrobik (iltihabi) rahatsızlıklar muayene ve sonrasındaki tetkikler ile tanımlanarak tedavi edilir.
Muayene sırasında bu amaçla rahim ağzından (serviks) ve vajen içerisinden örnekler alınarak incelemeye tabi tutulur Muayenede, rahim ağzı hastalıklarının önceden tanımlanmasını sağlayan sürüntü testinin (Pap-smear) alınması önemlidir. Muayenenin son aşamasında aşılama (inseminasyon) veya embriyo transferi uygulamaları için ön bilgi oluşturması amacıyla rahim içerisine ince bir kataterle geçiş provası yapılır.
Muayenenin ikinci kısmını ultrasonografi incelemesi oluşturmaktadır. Ultrasonografide üreme organları, rahim ve yumurtalıkların yapısı değerlendirilir. Bu organlarda veya komşuluklarında yer alabilecek hastalıklar veya değişiklikler tanımlanarak infertilite ile ilişkisi araştırılır. Tedaviye engel teşkil eden problemlerin çözümü yoluna gidilir. Ultrasonografi sırasında, ileride uygulanacak olan tedavinin seçiminde ve tedavinin başarı şansının belirlenmesinde önemli rol oynayan "over rezervi" değerlendirmesi yapılır.
Yumurtalıkların ultrasonografideki görünümü, yapılacak olan kan tahlilleri ile birlikte değerlendirilerek yumurtalıkların uygulanacak olan tedaviye ne oranda cevap vereceği tahmin edilmektedir. Tedavide kullanılacak olan şema ve ilaç dozları bu bilgiler doğrultusunda planlanır.
İnfertil bir çiftin değerlendirilmesinde laboratuvar incelemeleri önemli yer tutmaktadır. Üreme organlarının çalışmasını yönlendiren hormonların incelemesi gerçekleştirilir. Adetin 2. veya 3. gününde yapılacak olan hormon testleri (FSH, LH, estradiol ve inhibin- B) ile yumurtalıkların rezervi ve ilaç uyarısına verecekleri cevap değerlendirilir.
-
